Beter | BNR

Je mond is een spiegel voor je gezondheid. Een tandarts kan in je mond zien of je bepaalde ziektes onder de leden hebt. En dus moeten we die mondzorg veel serieuzer nemen, vinden de experts. Nina van den Dungen spreekt in deze aflevering met Albert Feilzer, voorzitter van het Ivoren Kruis. Hij vindt dat de tandarts weer in de basisverzekering zou moeten. Want als steeds meer mensen de halfjaarlijkse controle overslaan omdat ze het te duur vinden, zorgt dat uiteindelijk alleen maar voor meer kosten. Bovendien kan die tandarts dus al veel eerder ziektes opsporen, zeker als de samenwerking met de huisarts zou worden verbeterd. Dat niet iedereen het gebit even serieus neemt, blijkt uit de Dental Health Barometer 2025. Bijna één op de vijf mensen poetst niet elke dag de tanden. Feilzer maakt zich daar zorgen om en wil een goede mondverzorging weer bij iedereen tussen de oren krijgen. Ook Frank Walboomers, programmadirecteur van ORANGEHealth NL, ziet het belang daarvan in. Maar hij kijkt vooral naar innovatie om mondzorg te verbeteren, en om die mondzorg ook nog eens veel meer te laten aansluiten op onze algemene gezondheidszorg. Zo kun je met een kleine sensor achter op de kies een hele hoop gezondheidseffecten meten.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wetenschappers gebruiken stamcellen om beter te begrijpen waarom mensen verschillend reageren op ziektes en medicijnen. In het lab helpt een ‘dorp’ van cellen om ziektes na te bootsen en behandelingen te testen – een belangrijke stap richting gepersonaliseerde geneeskunde. In deze aflevering spreekt presentatrice Nina van den Dungen met Joyce van Meurs, hoogleraar populatiegenetica aan het Erasmus MC, en Berend van Meer, medeoprichter van Sync Biosystems. Aan bod komt hoe persoonlijke cellen en genetische verschillen gebruikt kunnen worden om medische behandelingen en medicijnen beter af te stemmen op het individu. Joyce van Meurs is hoofdonderzoeker van het iCELL-project. Daarin worden stamcellen van verschillende mensen opgekweekt tot bijvoorbeeld hersen-, nier- of kraakbeencellen. Zo ontstaat een representatief ‘dorp in een petrischaaltje’ van honderden cellen waarmee onderzoekers kunnen achterhalen waarom bepaalde mensen bijwerkingen krijgen van medicijnen, of juist helemaal niet reageren op een behandeling. Ook biedt het project aanknopingspunten voor een toekomst waarin een ‘DNA-paspoort’ artsen helpt om betere keuzes te maken in de spreekkamer. Berend van Meer werkt aan technologie om de petrischaaltjes in het lab slimmer te maken. Zijn bedrijf ontwikkelt systemen die cellen continu kunnen voeden en prikkelen, waardoor de laboratoriumomgeving meer lijkt op het menselijk lichaam. Hierdoor kunnen onderzoekers nauwkeuriger simuleren hoe medicijnen zich in het lichaam gedragen, bijvoorbeeld bij kinderen met hersenstamkanker. Zo worden modellen in het lab realistischer én betrouwbaarder. Redactie: Stijn GoossensSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoe houd je actieve mensen met knieslijtage op de been zonder meteen naar een knieprothese te grijpen? In deze aflevering van BNR Beter spreekt presentator Meindert Schut met Tony van Tienen (ATRO Medical) en Ewoud van Arkel (Haaglanden Medisch Centrum) over de ontwikkeling van de kunstmeniscus: een innovatieve oplossing voor mensen die nu vaak onderbehandeld blijven. Van Tienen is kniechirurg en oprichter van de start-up ATRO Medical, daar werkt hij aan de ontwikkeling van een rubberen kunstmeniscus. Voor zowel de binnen- als buitenmeniscus kan dit implantaat de kans op een uiteindelijke knieprothese verminderen. Bovendien kan de kunstmeniscus een behandeling bij knieslijtage veel toegankelijker maken.  Ook orthopedisch chirurg Ewoud van Arkel van Haaglanden Medisch Centrum is enthousiast. Hij helpt jaarlijks tien tot vijftien mensen aan met een meniscustransplantatie, waarbij een donormeniscus voor jonge kniepatieten een uitkomst biedt. De kunstmeniscus is vooral bij 45+ interessant, maar moet zich de komende jaren nog bewijzen om medisch gecertificeerd te worden en op grote schaal beschikbaar te komen. Voor het onderzoek van ATRO Medical wordt nog gezocht naar nieuwe patiënten die in aanmerking kunnen komen voor een kunstmeniscus. Meer informatie op: https://www.atromedical.com/nl/onderzoek/  Redactie: Stijn GoossensSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Kan kunstmatige intelligentie het werk van artsen écht verlichten? De zorgstart-up Delphyr denkt van wel en ontwikkelde een Nederlandse chatbot zoals ChatGPT die gespecialiseerd is op medische gegevens. Volgens Delphyr maakt hun oplossing het werken met data in het Elektronisch Patiëntendossier een stuk gemakkelijker.  In deze aflevering van BNR Beter spreekt Nina van den Dungen met Michel Abdel Malek, arts én CEO van Delphyr, over dat nieuwe taalmodel 'M1'. Het taalmodel werd speciaal getraind op Nederlandse data en specifiek gericht op medische toepassingen. Ook te gast is intensivist Diederik Gommers (Erasmus MC), die uitlegt waarom AI volgens hem cruciaal is voor de toekomst van de zorg. Gommers wordt erg enthousiast van de oplossing die de AI-tool van Delphyr biedt: 'Ik geloof er heilig in dat dit soort modellen ongelooflijk behulpzaam kunnen zijn voor de artsen aan het bed en ook de verpleegkundigen.' Het gesprek gaat over concrete toepassingen van het taalmodel M1, zoals het verlagen van administratielast en het verbeteren van werkplezier. Ook komt het ethisch en praktisch kader aan bod: hoe borg je privacy, en wie is verantwoordelijk bij medische AI-beslissingen?  Redacteur Stijn Goossens sprak voor de uitzending met Azam Nurmohamed, Chief Medical Information Officer van het Amsterdam UMC. Hij is verantwoordelijk voor de implementatie en het beheer van nieuwe technologische tools zoals met AI in het ziekenhuis. Nurmohamed legt uit waarom niet zomaar elke nieuwe AI-tool gebruikt en getest kan worden in het ziekenhuis en waarom het belangrijk is om goed te testen of een nieuwe AI-functie ook echt voor tijdswinst zorgt. Volgens Delphyr-oprichter Abdel Malek zijn er nog veel nieuwe functies die ontwikkeld worden voor de medische chatbot. Bovendien wordt er al gewerkt aan een tweede en derde generatie van het taalmodel, die sneller, slimmer en krachtiger moet worden. Abdel Malek hoopt daarmee zelfs een pratende AI-assistent voor de arts te kunnen maken. Daarnaast kondigt Abdel Malek in de uitzending een nieuwe samenwerking aan met een Nederlandse zorginstelling. Redactie: Stijn GoossensSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Nederland barst van de zorginnovaties, maar hoe zorg je ervoor dat een goed idee ook echt landt in de praktijk? In deze aflevering van BNR Beter zoeken we uit hoe je met een goed idee ook echt impact maakt in de zorgsector. En wat gebeurt er als je de Nationale Zorginnovatieprijs wint? Te gast zijn Laura Gähler, valorisatiemanager bij Health Holland en organisator van de Nationale Zorginnovatieprijs, en Thomas Kluiters, medeoprichter van de zorgstart-up Juvoly. Zijn bedrijf won vorig jaar de juryprijs en verwerkt inmiddels maandelijks 250.000 consulten via AI-technologie die de administratielast voor zorgverleners verlaagt. Wat maakt een innovatie schaalbaar, impactvol en implementeerbaar in een complexe zorgmarkt? En wie pakt dit jaar de prijs?  In deze uitzending komt voorbij: Waarom de Zorginnovatieprijs méér is dan een geldbedrag van 10.000 euro Hoe exposure en vertrouwen doorslaggevend zijn voor startupgroei Welke barrières blijven bestaan, zoals de 'pilotcultuur' en certificering van AI Waarom Juvoly twee gloednieuwe supercomputers heeft aangeschaft De finalisten van de Zorginnovatieprijs 2025: van wearables en biosensoren tot SOA-diagnostiek en sta-rolstoelen Redactie door Stijn GoossensSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Bijna 2 miljoen Nederlanders leven met een constante piep in hun oor, tinnitus. Een echte oplossing is er nog niet. Tinnitus-patiënt Roel van Gorkum ging zèlf op zoek en ontwikkelde een methode die voor hem – en inmiddels ook voor anderen – werkt! In deze uitzending van BNR Beter spreekt Nina van den Dungen met Roel van Gorkum. Hij kreeg een constante piep in zijn linkeroor nadat er tijdens het kitesurfen een golf in zijn gezicht klapte. Het idee dat hij er nooit meer vanaf zou komen, maakte de piep alleen maar steeds erger. Het werd zo heftig, dat hij zelfs overgevoelig werd voor elk geluid. En medicijn tegen tinnitus is er niet, je moet er vooral mee leren omgaan, werd hem gezegd. Hij ging op zoek naar oplossingen en probeerde verschillende therapieën om zijn oorsuizen te verzachten. Door verschillende elementen uit soms tegenstrijdige methodes te pakken, kon hij zijn tinnitus sterk verminderen. Het gaat nooit weg, maar hij heeft er veel minder last van. Hij heeft met een combinatie van de vier methodes die voor hem werkten een cursus gemaakt die hij nu aanbiedt voor andere patiënten: Sus Tinnitus. In de studio is ook KNO-arts Eize Wielinga, die elke dag zo'n drie tinnituspatiënten op zijn spreekuur krijgt. Hij heeft zelfs meegemaakt dat tinnitus voor mensen de druppel was om zelfmoord te plegen. Hij is onder de indruk van de methode die Roel van Gorkum heeft ontwikkeld, en heeft al een patiënt in gedachte die er baat bij zou kunnen hebben. Toch zijn er meer therapieën in ontwikkeling die mensen misschien wel voorgoed van hun tinnitus zouden kunnen afhelpen, zegt hij. Er wordt bijvoorbeeld gewerkt met Deep Brain Stimulation, elektrodes in het brein die elektrische schokjes geven. Maar dat soort methodes zijn voorlopig nog toekomstmuziek. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Sociale media hebben een groot probleem: desinformatie over gezondheid en voeding weten zich steeds gemakkelijker te verspreiden. Maar wat is de beste remedie? Wegblijven van onbetrouwbare algoritmes of de strijd aangaan met wetenschap en witte jassen? In deze uitzending van BNR Beter spreekt Nina van den Dungen over de goede en slechte invloed van zorginfluencers. Want naast de grote hoeveelheid onzin die door zogenoemde influencers op sociale media gedeeld wordt, zijn er ook zorgprofessionals die juist een positieve impact op de zorg hebben via sociale media.  Zo is Heleen Lameijer als arts op de spoedeisende hulp van het Medisch Centrum Leeuwarden, ook een deel van haar week bezig met het delen van kennis en ervaringen op Instagram en LinkedIn. Ze deelt feitjes, bestrijd fabels en geeft een kijkje in de keuken van het werk als arts. Daarnaast verkoopt ze reanimatiecursussen en schrijft ze boeken. Ook social media-deskundige Joey Scheufler helpt artsen hun kennis te delen via TikTok en Instagram. Hij zette het account Dokters Vandaag op, waar een groep artsen met verschillende specialismen medische vragen beantwoorden. Het account bereikt al een grote groep mensen, omdat volgens Scheufler het publiek graag de informatie tot zich neem.  Redacteur Stijn Goossens sprak met communicatiewetenschapper Emmelyn Croes van de Tilburg University. Zij legde uit wat de kracht van influencermarketing is en waarom mensen zo gemakkelijk informatie van influencers aannemen.  Maar wat mag wel en niet op sociale media? En wat kan er worden gedaan om de verspreiding van desinformatie tegen te gaan? Denk aan video's over de werking van zonnebrandcrème, de gevaren van anticonceptie of het nut van supplementen en voeding. Moeten we de arts als influencer inzetten?See omnystudio.com/listener for privacy information.

Steeds meer techniek sluipt de verpleeghuizen binnen. Denk aan heupairbags tegen valpartijen, een menselijke robot, slaapsensoren en gezichtsherkenning. Wordt de laatste levensfase daarmee ook echt beter? Hoe goed gaan slimme technologie en ouderen samen? En is dat allemaal wel nodig om het leven en werk in een verpleegtehuis beter te maken? Daarover spreekt Nina van den Dungen deze week in BNR Beter. Te gast zijn: Alan Zenderink – Operationeel directeur bij Avics, ICT-diensverlener in de zorg. Sil Aarts – Universitair docent bij Maastricht University en onderzoeker op het gebied van technologie en datagebruik in de ouderenzorg. Redacteur Stijn Goossens gaat in een reportage langs bij Verpleeghuis Hof van Nassau, van zorginstelling Tante Louise. Hij krijgt een blikje in de innovatiekeuken van de instelling, die al meerdere prijzen won. Innovatiemanager Daan de Viet vertelt onder andere over de heup-airbags, slaapsensoren en de sensortechnologie die leefcirkels bepalen voor demente ouderen.  ICT-leverancier Avics is samen met zorginstelling Sensire en 20Face een pilot gestart om gezichtsherkenning te gebruiken in het verpleeghuis. Door gezichten van ouderen met dementie te herkennen, kunnen deuren dichtgehouden worden als dat nodig is om de dwalende oudere te beschermen. Alan vertelt in de uitzending wat de eerste bevindingen zijn en waar rekening mee gehouden moet worden. Onderzoekster Sil Aarts bepleit dat er meer rekening gehouden moet worden met zowel de verpleger, de verpleegde als de naasten bij het implementeren van technologie. Vaak wordt het doel bij technologische toepassingen vergeten, waardoor de zorg alles behalve beter wordt. Bovendien zijn er andere soort medewerkers nodig, met bijvoorbeeld meer kennis over omgaan met technologie.  Redactie door Stijn GoossensSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Een hersentumor herkennen binnen anderhalf uur, terwijl de patiënt nog op de operatietafel ligt? Tot voor kort duurde zo’n diagnose vaak weken, maar met de AI-tool Sturgeon kan dit nu razendsnel. Dat betekent dat chirurgen hun behandelplan direct kunnen aanpassen en mogelijk een tweede operatie kunnen voorkomen. In deze aflevering van BNR Beter spreekt Nina van den Dungen met Jeroen de Ridder, hoogleraar bioinformatica aan het UMC Utrecht en een van de ontwikkelaars van Sturgeon. Hij legt uit hoe deep learning het algoritme in staat stelt om snel en betrouwbaar een diagnose te stellen. Ook schuift Niek Maas aan, hij is klinisch patholoog bij het Erasmus MC en LUMC. Niek vertelt hoe AI zijn werk als patholoog verandert: een concurrent of juist een waardevolle assistent? Daarnaast gaat redacteur Stijn Goossens langs in het Prinses Máxima Centrum, waar neurochirurg Eelco Hoving uitlegt waarom deze technologie zo belangrijk is voor zijn werk als neuro-oncoloog, en hoe het impact heeft op de behandeling van kinderkanker. Ook laat Assistant Professor Carlo Vermeulen in het lab van het UMC Utrecht zien hoe Sturgeon precies te werk gaat. Redactie door Stijn GoossensSee omnystudio.com/listener for privacy information.

De zorgsector digitaliseert razendsnel, en daarmee groeit niet alleen de efficiëntie, maar ook de dreiging van cyberaanvallen. Hoe kwetsbaar is de Nederlandse zorg voor hackers en datalekken? Hoe voorkom je dat patiëntgegevens op straat komen te liggen of een ziekenhuis stilvalt door ransomware? In deze aflevering van BNR Beter bespreekt presentator Meindert Schut de digitale gevaren en oplossingen met drie experts: • Bianca Rouwenhorst, CIO en directeur informatiebeleid bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) • Wim Hafkamp, directeur van Z-CERT, het expertisecentrum voor cybersecurity in de zorg • Anat Fuldauer, functionaris gegevensbescherming bij SIGRA, een koepelorganisatie voor zorginstellingen in Noord-Holland Cyberdreiging in de zorg is een groeiend probleem: zorginstellingen krijgen dagelijks te maken met cyberaanvallen. Wim Hafkamp waarschuwt: “We hebben ziekenhuizen in Europa wekenlang plat zien liggen na een hack. Dat kan levensbedreigend zijn." Bianca Rouwenhorst benadrukt dat een nieuwe cyberwet zorginstellingen verplicht om incidenten te melden, zodat de sector beter voorbereid is. Z-CERT publiceerde recent een dreigingsbeeld voor de zorg.  "Daarin lees je terug dat de dreiging de afgelopen drie jaar niet is afgenomen, en dat er nieuwe trends zijn zoals geavanceerde phishing," zegt Wim Hafkamp. Maar waar zit de grootste kwetsbaarheid? Volgens Anat Fuldauer is dat nog altijd de mens zelf. "Mensen kijken liever naar kansen, dan naar risico's. Dat moet meer in balans zijn." Bewustwording en trainingen moeten daarom net zo’n grote rol spelen als technische beveiligingsmaatregelen. Redactie door Stijn GoossensSee omnystudio.com/listener for privacy information.